Wanneer is sprake van een wezenlijke wijziging?

Het uitgangspunt is dat een overeenkomst die na Europese aanbestedingsprocedure tot stand is gekomen niet wezenlijk mag worden gewijzigd. Bij dergelijke wijzigingen moet de (gewijzigde) opdracht middels een nieuwe aanbestedingsprocedure in de markt worden gezet.

Wanneer is sprake van wezenlijke wijziging?

Het Europese Hof van Justitie oordeelde in 2008 wanneer een wijziging van een overheidsopdracht wezenlijk wordt geacht (Pressetext-arrest). De rechtsregel uit dit arrest is inmiddels gecodificeerd in artikel 2.163g Aanbestedingswet 2012. Kortgezegd is een wijziging van een overheidsopdracht in de uitvoeringsfase wezenlijk indien:

• De wijziging voorziet in voorwaarden die mogelijk zouden hebben geleid tot toelating van andere inschrijvers of de opdracht mogelijk aan een andere inschrijver zou zijn gegund;
• De wijziging leidt tot een aanzienlijke verruiming van het toepassingsgebied van de opdracht, zoals een wijziging van de aard van de opdracht;
• De wijziging het economisch evenwicht verandert ten gunste van de opdrachtnemer en deze niet is voorzien; of
• De opdrachtnemer wordt vervangen, tenzij sprake is van herstructurering.

Kortom, er is sprake van een wezenlijke wijziging indien aan ten minste één van voornoemde voorwaarden is voldaan. Dit heeft tot gevolg dat de opdracht opnieuw dient te worden aanbesteed.

Niet wezenlijke wijzigingen

Niet iedere wijziging van een opdracht kwalificeert als een wezenlijke wijziging. Uitsluitend in de gevallen als genoemd in de Aanbestedingswet 2012 kan een opdracht zonder nieuwe aanbestedingsprocedure worden gewijzigd. Hierin is kort gezegd bepaald dat wijzigingen met een relatief geringe waarde (bagatelregeling), herzieningsclausules, noodzakelijke aanvullende opdrachten, onvoorziene omstandigheden en (onder omstandigheden) vervanging van de opdrachtnemer niet worden beschouwd als wezenlijk.

De praktijk

De besproken voorwaarden en uitzonderingen zijn niet alleen van toepassing op Europese aanbestedingen, maar kunnen ook onder omstandigheden analoog worden toegepast op onderdrempelige opdrachten.

Wil u meer weten over de mogelijkheid van het wijzigen van overheidsopdrachten? Of wenst u advies over een bepaalde wijziging? Neem dan contact op met één van onze specialisten.